G20 liderleri savaş ve krizlerin gölgesinde toplanıyor
Bu yıl Endonezya’nın başkanlığını yürüttüğü G20’nin Başkanlar Tepesi, “Birlikte İyileşelim, Daha Güçlü İyileşelim” temasıyla 15-16 Kasım’da Bali’nin güneyinde yer alan Nusa Dua yarımadasında düzenleniyor.
Bu yılki başkanlar tepesinin resmi gündeminde, global sıhhat mimarisi, sürdürülebilir güç dönüşümü ve dijital dönüşüm hususları yer alıyor.
Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımı bekleniyor. Türkiye’nin mesken sahipliğinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ortasında imzalanan, Ukrayna’dan tahıl ve gıda maddelerinin güvenli sevk edilmesini sağlayacak anlaşma, son dönemdeki diplomasi zaferi olarak zirvenin önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Putin, zirveye katılmayan tek devlet lideri
Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, Birleşik Krallık, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) oluşturduğu G20 Önderler Zirvesi’ne katılmayacak tek lider Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olacak gibi görünüyor.
Rusya’yı başında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un olacağı bir heyetin temsil etmesi bekleniyor.
Daha önce Rusya’nın G20’den çıkarılmasını talep eden Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, geçen hafta yaptığı açıklamada, Putin’in doruğa katılması durumunda kendisinin çevrim içi de olsa bağlanmayacağını söylemişti. Mevcut durumda, Zelenskiy’nin zirveye bağlanarak bir konuşma yapması bekleniyor.
Brezilya’da seçimleri kazanan Luiz Inacio Lula da Silva 6 Kasım’dan beri Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde düzenlenen BM İklim Zirvesi’ne katılım sağlasa da, G20 Liderler Zirvesi’ne iştirakinin şimdi teyit edilmediği biliniyor.
Enflasyon krizi ajandanın üst sırasında
Başbakanlık vazifesine yeni gelen Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise G20 Önderler Zirvesi’ne katılımını teyit etmiş durumda.
Toplantının en önemli gündem maddelerinden biri olan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yanı sıra, memleketler arası ekonomik iş birliği forumu olarak öne çıkan G20’de savaşın başlamasıyla tesirleri daha derin hale gelen güç krizi, tedarik dertleri ve hayat pahalılığının getirdiği enflasyon krizi de önderlerin ajandasında üst sıralarda yer alıyor.
Avrupa başta olmak üzere artan doğal gaz fiyatları, bu fiyatların elektrik dalına yansıması ve akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle birçok ülke çeşitli tedbirlerle güç krizinin vatandaşlar üzerindeki tesirlerini azaltmaya çalışıyor.
Biden ve Şi birinci kere yüz yüze görüşecek
ABD Lideri Joe Biden’ın Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile lider olduktan sonra 14 Kasım’da Bali’de birinci sefer yüz yüze görüşecek olması, doruğun merak edilen gelişmeleri ortasında.
İki önderin görüşmesi, ABD-Çin ortasındaki Tayvan gerginliği sonrası gerçekleşirken, Beyaz Saray yetkilileri Biden’ın görüşmede insan hakları ihlalleri ve Çin’in “zararlı ekonomik eylemleri” gibi konularda endişelerini dile getireceğini belirtti.
Ayrıca, Biden’ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile irtibatının nasıl olacağı da merak konusu.
Biden, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin günlük petrol üretimini kasımdan itibaren 2 milyon varil azaltma kararının akabinde Suudi Arabistan ile ilgileri tekrar gözden geçirdiğini söylemişti.
Sera gazı emisyonlarının yüzde 75’inden sorumlu
AB ve 19 ülkeden oluşan ve 1999’da kurulan 20 Kümesi (the Group of Twenty), 2003’ten beri liderler seviyesinde toplanıyor.
G20 ülkeleri küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 85’ini, memleketler arası ticaretin yüzde 75’ini ve dünya nüfusunun üçte ikisini oluşturuyor. Bu ülkeler aynı zamanda, küresel sera gazı emisyonlarının da yüzde 75’inden sorumlu.
Küresel ısınmanın artmasına yol açan emisyonlarda ABD ve AB ülkelerinin tarihi olarak yüksek sorumluluğu olmasına karşın, mevcut emisyonlarda en büyük hissesi Çin oluşturuyor.
Dünyanın en büyük ekonomilerini oluşturan G20, milletlerarası ekonomik kalkınmanın ana platformu olarak öne çıkıyor.
G20 ülkeleri ortasında 2021 sonu gayri safi yurt için hasılaya nazaran, ABD 22,99 trilyon dolarla en büyük iktisat olarak birinci sırada yer alırken, bunu 17,7 trilyon dolarla Çin takip ediyor. Avro bölgesi ise 14,5 trilyon dolarla üçüncü sırada.
Bu yıl Endonezya’nın yürüttüğü G20 başkanlığı gelecek yıl Hindistan ve 2024’te Brezilya’da olacak.