Didem Barut
MALATYA – 6 Şubat’ta 11 ili yerle bir eden depremin ardından konut kredisi kullanarak konutunu kaybeden ve ayakta kalan konutlarını sigortalatmak isteyen binlerce kişi şu sıralar bankalar ve sigorta şirketleri ile dertte. Bir yanda deprem öncesi Zorunlu Deprem Sigortası yaptırıp konut kredisi kullandığı için DASK tarafından yapılan ödemeyi alamayanlar var, diğer yanda evini düzene sokmak isteyenler var. onları deprem sonrası tüm risklere karşı korumaktır.
‘SİGORTA ŞİRKETLERİ RİSK ALMAK İSTEMİYOR’
Deprem bölgesinde yer alan illerde konut sigortası yaptırmak veya yenilemek isteyen depremzedeler için yeni bir uygulama başlatıldı. Zorunlu Şok Sigortası dışında evini ve eşyalarını tüm risklere karşı korumak için konut sigortasına yönelen bölge halkı, birçok işlemin ortasında adeta boğuluyor.
Deprem bölgesinde sarsıntı, sel, heyelan, yangın ve hırsızlık gibi doğal afetlere karşı evi ve evin içindeki tüm eşyalarını korumak isteyenler için yeni şartlar getirildi. Buna göre, deprem sonrası yapılan inceleme sonucunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen hasar raporu, meskenin iç ve dış fotoğrafları ile kolon ve kirişlerin görselleri istenmektedir. Acentenin istediği belgeler sisteme yüklendikten sonra sigorta şirketinin genel müdürlüğünün uygun görmesi halinde konut sigortalanabilmektedir.
Deprem bölgesine özel olarak yapılan bu uygulamayı pahalı hale getiren ve adım adım süreç hakkında bilgi veren Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı sigortacı Ayhan Altunok, bu yeni kuralları şu şekilde aktardı; “Sigorta şirketleri, depremin hemen ardından isteğe bağlı konut sigortası için olağanüstü bir süreç başlattı. Hasarsız evlerin sigortalanabilmesi için evin içi ve dışı görselleri ile bakanlık tarafından yapılan inceleme sonucunda verilen hasar tespit durumunu gösterir belgenin sigorta acentesine ibraz edilmesi gerekmektedir. İstenilen belgeler sisteme yüklenir ve sigorta şirketi genel müdürlüğü onay verirse ev sigortalanır. Depremden önce mal sahibi veya kiracı oturduğu evi istediği teminat doğrultusunda sigortalatabiliyordu. Bu uygulama sallama nedeniyle yapılır. Çünkü bölgede risk devam ediyor. Sigorta şirketleri risk almak istemiyor. DASK yani zorunlu deprem sigortası için böyle bir kural yok.”
’25 KASIM’DAN ÖNCE YAPILAN DASK POLİTİKALARINIZI GÜNCELLEYİN’
Sigortacı Ayhan Altınok, 6 Şubat’tan önce konut sigortası yaptıran vatandaşlara düşük tutarlarda teminat ödendiğini belirterek, bu durumun Malatya başta olmak üzere bölgede rahatsızlık yarattığını söyledi. Ayhan Altunok, konutların gerçek değeri ve brüt metrekareleri ile sigorta yapılması gerektiğini, teminat bedellerinde herhangi bir kısıtlama olmaması gerektiğini, aksi takdirde olası bir risk karşısında hasarı karşılamak için ödenecek sigorta tutarının çok daha fazla olacağını belirtti. gerçek rakamların altında.
Altunok, “Gönüllü konut sigortası yapılırken reel bedeli üzerinden sigorta yapılmalıdır. DASK tarafından verilen teminat tutarı, isteğe bağlı konut sigortası ile mutlaka gerçek değerine tamamlanmalıdır. Örneğin sigorta bedeli 200 bin lira olan DASK tarafından sigortalanan konut, isteğe bağlı konut sigortası ile desteklenmeli. Depozito brüt metrekare üzerinden hesaplanırsa kimse mağdur olmaz. Evdeki eşyalar için sigorta yapılırken güncel fiyatlar dikkate alınmalıdır. Sigorta yaptırırken 2-3 lira eksiltmek niyetiyle teminatı kısmak büyük bir hatadır. Ayrıca artık herkesin DASK yani Zorunlu Deprem Sigortası olması gerekiyor. 188 bin konutun bulunduğu Malatya’da 6 Şubat öncesi 106 bin 340 konut sarsıntı sigortası yaptırdı. Bu küçük bir yüzde. Maalesef sigortanın değerini acı bir deneyimle öğrendik. Acente sahibi arkadaşlarla yaptığım görüşmelere göre depremden sonra DASK’a olan talebin arttığını belirtmeliyim. 25 Kasım öncesi yapılan DASK politikaları da yeni değerler üzerinden yapılmalı” uyarısında bulundu.
SAVAŞTAKİ BANKALARDAN DEPREM ZAFERİNE EVİ KAYBEDENLER
Depremzedelerin yaşadığı sıkıntılar sadece sigorta şirketleri ile sınırlı değil. Konut kredisi devam eden ancak evi ağır hasar gören veya yıkılan depremzedeler için DASK’ın yatırdığı teminatı ‘daini mürtehin’ yani ilk alacaklı bankalar alıyor. Depremzedeler, hem evlerinden hem de sigorta bedellerinden, kara kara kara kara düşünüyorlar.
Kredi başvurularında zorunlu olan sarsıntı sigortasının bankaların verdiği kredi tutarını teminat altına almak için yapıldığını belirten Altunok, “Vatandaşlar ev almak için bankalardan konut kredisi kullanıyor. Konut kredisi devam ediyor ama afette ağır hasar gören veya yıkılan evler için DASK’ın yaptığı ödemeyi ilk alacaklı yani krediyi veren banka alıyor. Özetlemek gerekirse, kredi ile alınan konut sarsıntı nedeniyle ağır hasarlı ise, kredinin çekildiği banka DASK’ın hasar belgesi ile ilgili yaptığı ödemeyi alır ve depremzedeye herhangi bir ödeme yapılmaz. Banka ilk alacaklı olduğu için vermiş olduğu kredi tutarını geri almak ister. Hatta bankalar kredi verecekleri zaman kendilerini garanti altına almak için beyin sarsıntısı sigortasını zorunlu hale getiriyorlar” dedi.
‘EVDEN VE PARADAN SAĞIMIZA GELDİK’
Zorunlu Deprem Sigortası ödemeleri kapsamında kendilerine yatırılan ödemeyi almak için bankaya giden Arif Patlar hayrete düştüğünü belirterek, “Kredi geri ödemesiyle birlikte aldığımız konut kredisi 2 milyon oldu. Evimiz ağır bastı. depremde hasar görmüş 10 gün sonra yıkılacak DASK ev sahiplerine Zorunlu Deprem Sigortası ödüyor diye bankaya geldik ama banka ödemeden payımıza düşeni aldığı için eli boş dönüyoruz. Konut kredimiz olduğu için ödenecek.Sigortadan bir faydasını görmedik.Biz de evden, hakkımız olan paradan geliyoruz” dedi.
